Angajoqqaat meeqqanik sumiginnaasarnerat akiorniarlugu nuna tamakkerlugu iliuusissanut pilersaarut 2020-2030-mi meeqqat sumiginnarneqartarnerat iliuuseqarfiginiarlugu suliniutit assigiinngisitaartut saqqummiunneqarput – suliniutit meeqqanut ilaqutariinnullu meerartalinnut toqqaannartumik toqqaannanngitsumillu iluaqutaasussat.
Aasaq 2019-imi taamani Naalakkersuisuusimasoq Kalaallit Nunaanni meeqqanut inuusuttunullu pitsaanerusumik suliniuteqarnissaq pillugu danskit naalakkersuisuinut ikioqqulluni noqqaassuteqarpoq. 2019-imi danskit aningaasanut inatsisaanni 5 mio. kr.-it immikkoortinneqarput, taakku pingaarnertut Tasiilami sulianik suliarinnittarnermi iliuuseqarnermut atorneqarput. Aammattaaq ukiunut arlalinnut suliniuteqarnissamut, 2020-2023-mut 80 mio. kr.-it immikkoortinneqarput, tassani nunatsinni kommunit, nunatsinni NGO-t allallu annertuumik suliniuteqarnissamut pilersaarutinik tunniussaqarput. Kalaallit Nunaanni meeqqanut inuusuttunullu pitsaanerusumik suliniuteqarnissaq pillugu kalaallit qallunaallu oqartussaasoqarfiisa assigiinngitsunik suliallit akornanni suleqatigiinneq suliarineqarpoq taannalu suliniutinik 16-inik imaqarpoq.
Inassutigineqartut tassaapput
- siusissukkut iliuuseqarneq pingaarnerulersinneqassasoq,
- kommunimi meeqqanut inuusuttunullu suliassaqarfimmi sulianik suliarinnittarneq malunnaatilimik pitsanngortinneqassasoq
- meeqqanut inuusuttunullu atugarliortunut neqeroorutit annertusillugillu patajaallisinneqassasut
- kinguaassiutitigut atornerlugaasimasut inatsisitigut isumannaatsuunissaat annertuumik patajaallisaavigineqassasut.
Suliniutit naammassineqarnissaannut qulakkeerinninniarnermi Danmarkimiit aningaasaliissutit saniatigut Nunatta Karsianiit aammattaaq aningaasaliissutinik immikkoortitsisoqarpoq. Kommunini tamani meeqqat pillugit sulianik suliarinnittarnerit digitaliserertinniarlugit 11 mio. kr.-inik immikkoortitsisoqarsimasoq ilaatigut oqaatigineqarsinnaavoq. Piffissami matumani tamatuma naammassilerneqarsimanera qanillattorparput.
Suliniutit tamarmik meeqqanut toqqaannartumik toqqaannanngitsumilluunniit iluaqutaassapput:
- Siusissukkut iliuuseqartarnerup pitsaaliuinerullu isumassuinissamik sumiginnaasarnerup annertussusaa annikillisissavaa.
- Meeqqat pillugit suliassat katersuussimasut annikillisinneqarnerat meeqqanut inuusuttunullu atugarliortunut iluaqutigineqassapput. Sukkanerusumik ikiorneqarlutillu tapersersorneqarsinnaalissapput.
- Meeqqanut inuusuttunullu atugarliortunut amerlanerusunik neqerooruteqalissaaq, soorlu ilaatigut meeqqanik katsorsaajartorlutik angalasartoqatigiit amerlineqarnerinik.
- Inatsisitigut isumannaatsuunerulerneq aamma inunnut meeqqanut inuusuttunullu kannguttaatsuliorlutik pissusilersortartunut katsorsaavimmik pilersitsineq. Taamaaliornikkut innarliinissamut aarlerinaat annikillisinneqassammat.
Suliniuteqarnerup annertuup inernerinik qanoq sukkatigisumik takunnissinnaalissaagut? – Tassa maanna inernernik takusaqarsinnaalereerpugut. Sumiginnaasarnermik akiuiniarnermi meeqqanillu kinguaassiutitigut atornerluisarnerup akiorniarnerani annertuumik allorialeruttorpugut.
Taamatut annertuumik suliniuteqarnermi soorunami inuit suliatigut isumalluutigineqartut naleqquttullu pisariaqartinneqarput. 2020-mi inunnik suliatigut ilisimasalinnik pissarsisinnaassanerluta ernumassutiginikuuarput, kisiannili iluatsippoq tamannalu nuannaarutigissavarput. Isumaginninnermut Aqutsisoqarfik - nammineq sulisumi qaavatigut - pilersaarusiornernut atorfinnut sulisussanik pilerisutsitsilersitsisinnaalersimavoq. Taamatut sulissuteqarnitsinni inernernik angusaqarnissaq tunaartarineqarnikuuvoq. Pilersaarutit killilimmik piffissaligaapput, taamaammat pilersaarutaasimasut naammassippata sukataarutiginikuusat qanoq isilluta attatiinnarsinnaanerivut qanorlu ingerlatiinnarsinnaanerivut maannangaaq isumaliutersuutigisariaqarparput.
Ukiualunnguit iluanni pilersaarummik taama annertutigisumik anguniagaqarluartigisumillu aallartitsinermi ilungersunartoqaqaaq sulilu ilungersunartoqaqaluni. Tamanna avaqqunneqarsinnaanngilaq, misilittakkatsinniit ilikkassaagut ingerlaqqillutalu. Pilersaarutit tulleriiaaginnaavissut naammassisassat takkussuuttarnerat pissutaallutik, kommunit artukkerneqarsimasutut misigisarsimapput. Suleqatigiinneq ataqatigiissaarinerlu immaqa pitsaanerusinnaasimagaluarput, tamatta tamanna ilinniarfigisinnaavarput.
Kisianni suna iluatsinnersoq maluginiassavarput – Kalaallit Nunaanni meeqqanut inuusuttunullu atugarliortunut pitsaanerusumik suliniutinut suut siuariartuutaanersut maluginiassavagut. Meerartagut, inuusuttortagut ilaqutariillu atugarliortut pillugit taamaasiussaagut.
Ukioq 2024-miit qanoq iliussaagut? Sumiginnaasarnerup aamma kinguaassiutitigut atornerluisarnerup annertussusaata annikillisarniarnerani suliaqarnitsinni qanoq iliornikkut ingerlariaqqissaagut?
Suliniutit sorliit kommunimiit pitsanngorsarneqassappat sorliillu qitiusumiit pitsanngorsarneqassappat?
Suliaqarnitta ingerlateqqinnissaa pillugu kommunit oqaloqatiginissaannut qilanaarpunga, taama oqarpoq Meeqqanut, Inuusuttunut Ilaqutariinnullu Naalakkersuisoq, Mimi Karlsen.
Sukumiisumik paasisaqarusukkuit naalakkersuisup allattaa Naja Lynge Petersen e-mailikkut nalp@nanoq.gl imaluunniit oqarasuaatikkut: +299 34 66 41 attavigiuk.