Nutaarsiassaasivik

Nuannaarutigaarput nittarsaassinnaanngoratsigut MANU+ oqaloqateqarnermut kortit downloadtersinnaanngormata imaluunniit toqqaannartumik MANU quppersagaaniik qinnutigineqarsinnanngormata!

Kalaallit Nunaanni meeqqanut inuusuttunullu atugarliortunut pitsaanerusumik suliniuteqarnissaq pillugu kalaallit qallunaallu oqartussaasoqarfiisa assigiinngitsunik suliallit akornanni suleqatigiinneq 2020-2023 pillugu inaarutaasumik nalunaarusiap saqqummersinneqarnera.

Meeqqanik Inerisaanermik Immikkoortortaqarfiup kommuunini ulluunerani neqeroorutinut fagchef-it, ataqatigiissaarisut, perorsaanermi siunnersortit kiisalu MISI-mit aallartitat kommuuninit tamaneersut oktobarimi naapeqatigiissippai.

Ikiorneqarnissaq pillugu Kommune Kujallermit saaffiginnissut tunngavigalugu Naalakkersuisut kommunip ajornartorsiutaanut tunngatillugu ikiuigasuarnissaminnik aamma meeqqanut, inuusuttunut ilaqutariinnullu kiisalu inunnut innarluutilinnut eqqugaasunut ikiuinissamik qulakkeerinninniarlutik aalajangersimapput.

Inunnik Isumaginninnermut Aqutsisoqarfik inunnik isumaginninnermi sullissisunik aqutsisunillu katillugit 27-nik kommuneqarfinnit tamaneersunik iluatsilluartumik oktobarip 21-anniit 24-annut Nuummi pikkorissaavoq.

Paarisa, UNICEF, Brugseni, Pilersuisoq, Pisiffik Royal Greenland-ilu, kingumut ukioq manna 2024-imi, atuartut IGASA qulequtsiullugu nuna tamakkerlu ataatsimoorlutik nuannersumik pissarsiffiulluartumillu peqqinnartunik igaqatigiinnissaannut periarfissiipput.

Kommunit juullilernerani sammisassaqartitsinernut tapiissutinik maannamiit qinnuteqarsinnaalerput.

Meeqqanut Inuusuttunullu Naalakkersuisup Aqqaluaq B. Egedep Inuit Innarluutillit Sapaatit akunnerannut qulequtaq saqqummiuppaa, qulequtaavorlu:
𝗨𝗹𝗹𝘂𝗶𝗻𝗻𝗮𝗿𝗻𝗶 𝗻𝗮𝗹𝗲𝗾𝗮𝗿𝘁𝗶𝘁𝗮𝘁 – 𝗨𝗹𝗹𝘂𝗶𝗻𝗻𝗮𝗿𝗻𝗶 𝗶𝗻𝗴𝗲𝗿𝗹𝗮𝗹𝗹𝘂𝗮𝗿𝗻𝗲𝗾 𝗻𝗮𝗺𝗺𝗶𝗻𝗲𝗲𝗿𝗻𝗲𝗿𝘂𝗻𝗲𝗿𝗹𝘂

Qaammammi septembarimi paasititsiniaanerup ’Yellow September’-ip imminut toqunnissamik pinaveersaartitsinerup eqqumaffigineqarnera annertunerulersissavaa, tassani najukkani aaqqissuussinerit ingerlanneqarnissaannut sineriammit qinnuteqarsimasut 18-it Paarisap imminut toqunnissamik pinaveersaartitsinermut aningaasaliissutaannit tapiiffigineqassapput.

Siusissukkut iliuuseqarneq aamma MANU suliassaqarfinnik assigiinngitsunik suleqateqarnerminik nukittorsaavoq, Avannaanilu inunnik sullissinermik suliaqartut MANU-mik atuinissaannut ikorfartuilluni.

Isumaginninnermut Aqutsisoqarfimmi, Sullissisunut Siunnersuisarfiup nuannaarutigalugu nalunaarutigissavaa, Isumaginninnermut Aqutsisoqarfiup ernumanassutsimut uuttortaat pillugu plakatiliaa nivinngariaannanngorlugu naammassineqarmat.

Juunip ulluisa aallaqqaataat meeqqanut ullorititaasoq iluatsillugu Meeqqanik Inerisaanermut Immikkoortortaqarfiup Skærmimik atuineq pillugu Nuna Tamakkerlugu Innersuussutinik saqqumiussissaaq

Maajip ulluisa 17-iani nuna tamakkerlugu siunnersuisarfik, Tusaannga meeqqanut inuusuttunullu nutaamik digitaliusumik aaqqissuussamik saqqummersitsissaaq, taanna kinaassutsimik isertuussilluni akeqanngitsumillu siunnersorneqarnissamut Kalaallit Nunaat tamakkerlugu meeqqanut inuusuttunullu pissarsiariuminarnerulersitsissaaq.

Siusissukkut suliniuteqartartuni MANU-milu siunnersortit suleqatigiillutik Paamiunut siullerpaamik angalaqatigiillutik suliaqariartorsimanerat iluatsilluartoq nuannaarutigalugu matumuuna tusarliupparput.

Piumassutsiminnik suliaqartartut nunaqarfinneersut 16-it illoqarfinneersullu 12-it Sapaatit akunnerat 18-imi pissanganartunik sammisaqartitsinissaminnut Sapaatit akunnerat 18-illu siunertaa pillugu paasissutissiinissaminnut aningaasaliissutinik qinnuteqarsimapput.

Kallaallit Nunaanni kisiartaalluni oqarasuaatikkut siunnersuisarfiup Tusaanngap Qallunaat Nunaanni suliniaqatigiiffik Børns Vilkår suleqatigilerpaa, Kalaallit Nunaanni meeqqat inuusuttullu suli amerlanerit annerusumik siunnersorneqarsinnaanerat anguniarlugu. Apeqqutit ajornartorsiutilluunniit minnerunatillu annerunnginnerat apeqqutaatinnagu.

Isumaginninnermut Aqutsisoqarfiup agguaappaa plakaati meeqqanut, inuusuttunut innarluutilinnullu suliaqarfinni sullissisunut aqutsisunullu siunnersuinermi neqeroorutinik imalik

Nuannaarutigalugu saqqummiupparput Siusissukkut Suliniuteqartarnermi Ilaqutariinnik naartusortalinnik aamma ilaqutariinnik marluk inorlugit ukiulinnik meerartalinnik unammillernartumi inissisimasunik sullissinermi suliaqartunut najoqqutassiaq.

Paarisa, Brugseni, Pisiffik aamma Pilersuisoq suleqatigiinnermi Kattulluta Inuuneritta – Sammen om det gode liv kattullutik peqqinnerulernissamik atugarissaarnerulernissamillu takorluugaqarput kiisalu nioqqutissani kaaviiaartinneqartuni nioqqutissat peqqinnartut amerlanerpaajunissaanik tamakkiisumik anguniagaqarlutik.

Pimmatiginnittarneq ajoraluartumik suli ajornartorsiutaavoq – aamma Kalaallit Nunaanni. Taamaammat Ilinniartitaanermut Aqutsisoqarfik Isumaginninnermullu Aqutsisoqarfik Mary Fonden aamma Red Barnet peqatigalugit Kalaallit Nunaanni qinngasaarisarnermik akiuineq peqatigiillutik annertusaaffiginiarpaat. Tamanna qinngasaarisarnermut akiuinermi suliniut Kammagiitta aqqutigalugu ingerlanneqassaaq.

2023 ukiumoortumik nalunaarusiaq Alliamiik saqqummerpoq, takutippaalu innersuunneqartartut amerliartortut.

Isumaginninnermut Aqutsisoqarfiup "Meeqqanik kinguaassiuutitigut atornerluineq pillugu ilinniagalinnut najoqqutassiaq - aappassaanik saqqummersitaq"-p nutarternera nittarsaappaa.

Pikkorissaaneq kinguaassiutitigut killissamik qaangiisoqarsimatillugu pillugu suleriaaseq Kommuneqarfik Sermersuumi Nuummi ingerlanneqarpoq

Nassiussisuuvoq: Meeqqanut, Inuusuttunut Naalakkersuisoqarfik.

Sapaatit akunnerat Sex sapaatit akunnerisa arfernanni pisarpoq. Paarisami sapaatit akunneranni tassani peqqissumik atoqatigiinneq ”Akuersineq” qulequtaralugu sammissavarput.

Nalunaarusiami nutaami Qeqqata Modelip ukiuni pingasuni ingerlasimanera killiffissiorneqarpoq: Qeqqata Kommuniani meeqqanut inuusuttunullu tamanik peqataatitsisumik peqqinnartumillu ataatsimoorfiusut qulakkeerniarlugit suliassaqarfiit akornanni suleqatigiiffiusuni meeqqat inuusuttullu atugaat pillugit suleqatigiinneq.

Meeqqat ineriartornerannut immikkoortortaqarfik ilaqutariit naartusortallit Siusissukkut iliuuseqarfigineqartarneri pillugit isumasioqatigiisitseqqammerpoq. Isumasioqatigiisitsineq taanna kommunini peqqinnissaqarfimmilu sulisunut ulluinnarni Siusissukkut Iliuuseqarnermik suliaqartartunut, sammitinneqarpoq.

Meeqqanik Inerisaanermut Immikkoortortaqarfiup nuannaarutigalugu nalunaarutigisinnaalerpaa Siusissukkut Iliuuseqartarnermik suliaqartartunit utaqqineqarnikooqisumik siunnersuisarfimmik ammaanertik.

Inunnut atorfissaqartitsinerpaanut juullip nuannaarutaanissaanut siammarterinissamut aningaasanik qinnuteqarnissamut kommunit kaammattorneqarput. Ilaqutariinnut innuttaasunullu atugarliortunut naleqqussakkamik juullerpalaartitsinernut tapiissuteqartarneq Isumaginninnermut Aqutsisoqarfiup ammarpaa.

MISI-mit suleqatigiissitaq pilersinneqarpoq aamma Meeqqat inuusuttullu tarnimikkut napparsimasut immikkoortortaqarfiat suleqatigalugu quppersagaaqqat qulingiluat Kalaallit Nunaanni meeqqat inuusuttullu tarnimikkut nappaatilittut uppernarsaaserneqarsimasut pillugit paasissutissat pingaarutillit aamma tapersersuinermut inerisaanermullu innersuussutit saqqummersippaat.

Sapaatip akunnera 41-mi innarluutillit sapaatip akunnerat aallartissaaq, ukioq manna qitiutillugu sammineqartussaq tassaavoq "Aporfiiaaneq aamma iliuuseqarsinnaanerulerneq". Peqatigiilluta inunnut innarluutilinnut periarfissanik amerlanernik pilersitsinissaq qitiutipparput, kikkullu tamaasa sapaatillu akunnerani immikkuullarissumi aaqqissuussinernut peqataanissaat kaammattuutigalutigu.

Suliassaqarfiup pitsaassusaannik kivitsiviginninnissamik taperseeqataaniarlutik Naalakkersuisut suli atualinngitsut pillugit periussiamik nutaamik, Meeraaneq Nalitooq, 2023-2030, pilersitsipput.

Isumaginninnermut Aqutsisoqarfik Qaanaami ilaqutariinnik paarsisartunik sapaatip akunnerani 34-imi ilaqutariit paarsisartut meeqqanik inuusuttunillu isumassuinerini sakkussaanik tuniorarniarlugit pikkorissarpaat.

Naalakkersuisut iliuusissatut pilersaarummi nutaami sisamanik anguniagaqarfiusunik suliniuteqarfeqarlutik qanigisariinni nakuusertarneq pillugu ukkatarinnipput, taanna inuiaqatigiinni nakuusertarnermik pitsaaliuillunilu killiliisussaq.

Ullumi ulloq nunarsuaq tamakkerlugu imminut toquttarnermik pinaveersaartitsinermut ulloritinneqarpoq. Ullormi matumani Naalakkersuisut “Qamani - Imminut toqunnissamik pinaveersaartitsineq pillugu periusissiaq 2023-2028” saqqummersinniarlugu aalajangersimavaat.

2023-mi inunnut innarluutilinnut sapaatip akunneritinneqartumi aporfiusartut piiarneqarnissaat inuillu innarluutillit periarfissaasa pitsaanerulernissaat kiisalu iliuuseqarsinnaanerisa annertusinissaat immikkut sammineqassapput.

Meeqqanik inuusuttunillu ilaqutariit paarsisartut pillugit ilisimasat Sullissivik.gl-imi pissarsiarineqarsinnaalerput. Qupperneq sumiluunniit aamma qaqugukkulluunniit tamanit atuarneqarsinnaavoq.

Meeqqanut innarluutilinnut kinguaassiuutitigut atornerluinernik paasiniaanermut pinaveersaartitsinermullu atugassiat aalasuliat najoqqutassiat marluk – maanna kalaallisuumut nutserneqarsimalersut – najoqqutassiamik ilaqartut Ulloq unnuarlu inissitsiterinermullu immikkoortortaqarfiup saqqummiuppai.

Nunarsuaq tamakkerlugu imminut toquttarnermik pinaveersaartitsinermut ullorititaq septembarip
qulingat malunnartinniarlugu Paarisa Tusaanngalu suleqatigiinniarput.

Pinngitsaaliilluni atoqateqartarneq pinaveersimatinniarlugu akuerseqqaarluni atoqateqartarnissap inatsisitaa juulip ulluisa aallaqqaataanniit atuutilerpoq. Tamatuma kingunerisaanik inuk akuersinermik tunniussinngitsoq atoqatigineqarsimatillugu pinerluttuliortulioqartalerpoq.

Isumaginninnermut Aqutsisoqarfik Get Organized atuutilernissaanut taamaasilluni pikkorissaanerit Kalaallit Nunaat tamakkerlugu ingerlatereerpaa.

Sermitsiaq/AG-mi junip 13.-ni 2023 Ivaaqqami angutinik unnuarsiortartunik unitsitsigallartoqarnera pillugu ilanngutassiamut Isumaginninnermut Aqutsisoqarfik erseqqissaateqarniarpoq nassuiaateqarlunilu.

Meeqqat, inuusuttut ilaqutaasalu inuuniarnikkut atugarliortut pillugit suliniuteqarnerup nukittorserneqarnissaa pillugu kommunit aamma Isumaginninnermut Aqutsisoqarfiup suleqatigiinnerinut ilassutitut ulluni 15.-17. maj Qaqortumi ilaqutariit illuanni pingajussaannik isumasioqatigiissitsineq ingerlanneqarnikuuvoq.

Tasiilami nammineq kajumissutsiminnik suliaqartartut amerlapput aamma katersortarfimmi nalliuttorsiutigineqarneri pissusissamisoorpoq. Nalliuttorsiutiginninneq kommuni suleqatigalugu pivoq, illoqarfimmilu nammineq kajumissutsiminnik suliaqartut immikkut ittumik kommunip tapersersortarpaat.

2022-imi Paarisap, Kalaallit Nunaanni inuttaasut peqqissusiannik ilisimatusarfiup aamma Avannaata Kommuniata akornanni suleqatigiinnerisigut imminut toqunnissaq pillugu pitsaaliuinermut pikkorissaasartut nutaat ilinniagartik naammassivaat.

Nunatsinni IGASA siullerpaaq pisussanngorpoq, nunaqarfinni arfinilinni illoqarfinnillu arfineq marlunni meeqqat atuarfiini 14-ini katillugit klassit 37-t maajip qulinganni mamartunik peqqinnartunillu igaqatigiittussanngormata.

1. maj 2022 Ilinniartitaanermut, Kultureqarnermut, Timersornermut Ilageeqarnermullu Naalakkersuisoqarfimmi aamma Meeqqanut, Inuusuttunut Ilaqutariinnullu Naalakkersuisoqarfimmi suliassaqarfinnik allanngortiterisoqarpoq.

Paarisa tapiissutinik aningaasaateqarfik Inuuneritta-meersunik agguaaqqammerpoq. Ukioq manna kingumut "Meeqqat inuunerissut" qitiutinneqarput, taannaavorlu meeqqat inuusuttullu akornanni peqqissuulluni ataatsimoorlunilu inuulernissamut siuarsaaffiusoq.
Suliniutit arlallit aningaasaateqarfimmit tapiiffigineqartartut ataatsimoorluni peqqissuunissamik sammisaqartarnissamut aalanissamullu tunngassuteqarput.

Alliap oqarasuaataa nutaamik normoqalerpoq. Normu nutaaq tassaavoq 80 11 99. Normu akeqanngitsumik sianerfigineqarsinnaavoq. Innuttaasut oqarasuaatitik angallattakkat sianernissamut imaqanngikkaluarpataluunniit 80 11 99-mut sianersinnaapput.

Ukiormanna suliniutinut isumaginninnermi siunertalinnut tapiissutit agguaanneqarsimapput. Kalaallit Nunaanni meeqqat, inuusuttut aamma ilaqutariit inuuniarnermikkut atugarliortut 9,3 mio. koruuninik tapiivigineqarput. Qinnuteqartuni 101-iusuni 53-it Isumaginninnermut Aqutsisoqarfimmiit allakkamik akuersissummik tigusaqarnikuupput.

Meeqqat Ineriartornerannut Immikkoortortami meeqqanik ukioqanngitsuniit 18-it angullugit ukiulinnik suliallit 2023 martsimi Uummannamiissimapput. Siunertaavoq ulluunerani neqeroorutini sulisuisa aamma atuarfiup sulisuisa atukkat pillugit misissuinermi sakku TOPI pillugu ilinniartinnissaat.

Inuit innarluutillit sullissisuinik siunnersuisarnermik suliat Sullissisunik siunnersuisartunut nuupput aamma inuit innarluutillit ulloq unnuarlu paaqqinniffinnut neqeroorfigineqartarnerinut suliassat ulloq unnuarlu inissititerinermullu immikkoortortaqarfimmut ulloq 17.marts 2023-imi nuupput.

Ukioq 2022 siornatigorninngarnit saaffiginninnernik innersuussinernillu amerlanerusunik nalaarsiffiusimavoq. Kalaallit Nunaat tamakkerlugu sulisut ilisimasallit nakuusertarneq pillugu isumasioqatigiissinneqarsimapput. Ilutinganik innuttaasunut nakuusertoqartarneranik ajornartorsiuteqartunut paasissutissiissutinik nutaanik ineriartortitsisoqarnikuuvoq.

Maluginiaqqussavarput meeqqanik angerlarsimaffiup avataanut inissiinermi inissiinermik nalunaaruteqarnermut immikkuullarissumik mail-imut nassiussiffissamik nutaamik peqartoqalernikuummat Meeqqat tapersersorneqarnissaannut Inatsisartut inatsisaat nr. 20, 26. juni 2017-imeersumi §29, imm. 2 naapertorlugu.

Meeqqat ineriartornerannut immikkoortortaqarfik Sisimiuni 2023-imi februaarimi sanileralugu ilitsersuussivoq. Immikkoortortami MANU-mik suliaqartartoqatigiit sanileralugu ilitsersuineq sinaakkusersorpaat aamma MANU aallaavigalugu sulinermi misilittakkanik avitseqatigiittoqarpoq suliaqartoqarlunilu.

Innarluutilinnik sullissisunut siunnersortit illersuisunik qulequttat pingasut assigiinngitsut qulequtaralugit pikkorissartitsipput.

Kommunini meeqqat inuusuttullu kiisalu inuit innarluutillit pillugit sulianik suliarinnittartut kommunit kisitsisaatiminnik paasissutissiipput. Atorfissani amerlassusilerneqarsimasuni atorfinni amerlasuuni isumaginninnikkut tunngasutigut ilinniagaqarsimasuninngaanniit inuttalerneqarsimasut kisitsisit takutippaat. Sulianilli suliarinnittartut amerlaqisut attuumassusilimmik isumaginninnikkut tunngasutigut ilinniagaqarsimanngillat – atorfiillu amerlasuut inuttalerneqarsimanatik.

Isumaginninnermut Aqutsisoqarfimmi ilaqutariit paarsisartut aamma siunissami ilaqutariit paarsisartunngorumaartussat siullermeerluni qarasaasiaq atorlugu ulloq 2.februar 2023-imi saqqummiivigai, makkua qulequtaralugit ”Nipangiussimasussaatitaaneq aamma Inuit attaveqatigiittarfii".

Ulluunnerani paaqqinnittarfinni aqutsisut aamma Meeqqanut Ilaqutariinnullu ingerlatsiviup meeqqat inuunerminni ilungersunartorsiortunik paasinniaartarnissaminnik piginnaanngorsarneqarnerini eqqarsaasersuut aallartipput.

2022-imi decemberimi Avannaata Kommunianit, Qeqqata Kommunianit, Kommune Qeqertalimmit aamma Kommuneqarfik Sermersuumit sinniisuutitat qulingiluat kiisalu Isumaginninnermut Aqutsisoqarfiup Ilaqutariinni aqqutissiuisartoqatigiivinit sinniisuutitat sisamat Danmarkimut ulluni 14-ini paasisassarsiorlutik angalapput.

Oqarasuaatikkut siunnersuisarfik Tusaannga siunissami ukioq naallugu ulloq unnuarlu sianerfigineqarsinnaalissaaq Tassa imaappoq innuttaasut siunnersorneqarnissaq pisariaqartitartik pillugu ullup qanoq ilineraniluunniit oqarasuaatikkut saaffiginnissinnaalissapput.

Alliap ammasarfini tallimanngorneq 10. februar 2023 aallarnerfigalugu allanngortissavai. Ammasarfiit nutaat sapaatip akunnerata ulluini tamani, sapaatip akunnerata naanera ilanngullugu tassaassapputnal. 09.00-imiit 21.00-imut.

Suliniut 4-p Nuummi peqatigiiffiit/suliniaqatigiiffiit arlaannaanulluunniit atanngitsut (NGO-t) kajungissusertik naapertorlugu inunnik sullissisartut pikkorissarpai.

Sapaatip akunnera 18-imut tunngatillugu kingusinnerpaamik 1. marts 2023 nallertinnagu aningaasaliissutinut qinnuteqartoqarsinnaanngorpoq.

Killiliisa - Naalakkersuisut kinguaassiuutitigut atornerluineq akiorniarlugu periusissiaat 2018-2022 nalilersorneqareerpoq. Periusissiaq sulianik anguniakkanik assigiinngitsunik inerneqartitsivoq. Pingaaruteqarpoq erseqqissassallugu, naak periusissiap nalaa naammassereeraluartoq, akiuiniarnermi suliat ingerlajuaannassammata.

Meeqqanut inuusuttunullu atugarliortunut pitsaanerusumik suliniuteqarnissatsinnik patajaallisaaleruttorpugut. Tamatuminnga suliaqarneq arriitsumik eqqortumulli ingerlasoq qularnanngilaq.

Nuummi unnuk kulturisiorfimmi Tusaanngap amaruutaata meeqqat inersimasullu pakkuttarlugit high-fivertarlugillu ilassiorpai.

Meeqqanut, Inuusuttunut Ilaqutariinnullu Naalakkersuisoqarfimmi Tina Evaldsen nunatsinni Isumaginninnermut Aqutsisoqarfimmi pisortanngortutut toqqarneqarpoq.

Meeqqat Inerisaanermut Immikkoortortaqarfimmiit Siusissukkut Iliuuseqartartut "Kalaallit Nunaanni ilaqutariinnut naartusortalinnut Siusissukkut Iliuuseqartarneq"-ip naliliivigineqarnerata saqqummersinneqarnissaa qilanaaralugulu erinigisimavaat.

Qanittukkut Isumaginninnermut Aqutsisoqarfiup Meeqqanik Inerisaanermut Immikkoortortaqarfiata sulisut 30-t missaat ulluinnarni ilaqutariinnik ukioqanngitsuniit arfinillit angullugit ukiulinnik meerartalinnik sullissisartut, iluatsilluartumik MANU pillugu ilitsersuisunngornissaannik pikkorissarpai.

Sammisaqartitsinermut pilersaarutaasutut aningaasartuutissat annerpaamik affaat (50%) tapiiffigineqarsinnaapput. Meeqqat, inuusuttuaqqat ilaqutariilluunniit inuuniarnermikkut atugarliortut tapiissutinit iluaquserneqassapput. Kommuni, isumaginninnermi suliassaqarfimmi paaqqinniffik imminut pigisoq imaluunniit isumaginninnermi suliassaqarfimmut sammisoq kajumissutsimik suleqataaffiusoq peqatigiiffik sinnerlugu qinnuteqarsinnaavutit.

Kissaateqarnerup kingorna ulluunerani neqeroorutini sullissisut piginnaasatigut qaffassarnermi pikkorissarput. Tamatuma kingunerisaanik, ulluunerani neqeroorutini sulisut pisariaqartitaasa misissornissaannut aqutsisoqatigiikkoortumik kommunip ingerlatsiviinik Suliniut 3 oqaloqateqarsimavoq.

Ulluni 28 & 30 sept. Kommunit tamarmik peqataaffigisaannik ukiumoortumik qanimut naapinneq ingerlanneqarpoq.

Paarisap, Kalaallit Nunaanni Timersoqatigiit Kattuffiata aamma Elite Sport Greenlandip timersornermi aamma peqqissutsimi ilungersuussilluartut maligassiuisullu arfininngornermi 22. oktoberimi Katuami Maligassiuisut Show 2022-mi nersorniarpaat.

Isumaginninnermut Aqutsisoqarfiup kommunini pikkorissaassutit, isumasioqatigiisitsinerit il.il. ukiup uuma qaammataani kingullerni pisussat ullorsiummut katiterlugit allattorpai. Suut pikkorissaassutigineqassanersut/ isumasioqatigiissutaassanersut aamma sumi ingerlaavartumik allanngorartarmata ukiumi uani pingajussaa taama allattuisoqarpoq.

Meeqqat 0-18 oktoberip qaammataani Ilulissaniippoq Qeqertamiillutillu aamma Inuunerissaarnerup qulaajaaffigineqarneranik qarasaasiaq atorlugu sakku TOPI (Tidlig Opsporing og Indsats) atuartitsissutigaa.

Meeqqat inuusuttuaqqallu kiserliortutut ajornartorsiortutullu misigisimasut, tapersersorneqarnissaminnik pisariaqartitsisut, oqarasuaammut siunnersuisarfiusumut Tusaanngamut saaffiginnissinnaapput. Meeqqat inuusuttuaqqallu Tusaanngamut attaveqaraangamik oqarasuaatip illuanit inersimasoq tusarnaartoq tapersersuisorlu oqaloqatigilertarpaat.

Suli Atualinngitsunik sulissisut Siusinnaartumik Iliuuseqartartut ilaqutariinnik naartusortalinnik isumasioqatigiisitsipput - kommunimi peqqissaavinnilu sulisut, Siusinaartumik Iliuuseqartartut ulluinnarni sulisui peqataasoralugit.

Alliap tarnip pissusaanik immikkut ilisimasallit Per Isdal aamma Øystein Solberg, Norgemi Alternativ Til Vold-imut attuumassutillit tikeraartigai. Tikeraat qanigisanik persuttaasarneq pillugu septembarip qaammataani isumasioqatigiisitsipput.

Ilinniartitaanermut Aqutsisoqarfimmi suli atualinngitsunut siunnersortit maannakkut Isumaginninnermut Aqutsisoqarfimmiilerput ininullu nutaanut nuullutik.

Meeqqanut, Inuusuttunut Ilaqutariinnullu Naalakkersuisoq ukioq manna Nunat tamalaat akornanni imminut toquttarneq akiorniarlugu ulloritinneqartartumi 10. September 2022-mi aningaasanik agguaassisimavoq.

Meeqqanik inuusuttuaqqanullu sullissisunut aamma aqutsisunut siunner-sorneqarnissamik pisariaqartitsisunut Sullissinut siunnersuisarfik sillimal-luni oqarasuaammik angallattakkamik pilersitsivoq.
Sillimalluni oqarasuaatip angallattakkap sullissisut aamma aqutsisut ajor-nannginnerusumik, sukkanerusumillu siunnersortinut attaveqarsinnaalis-sapput Naalakkersuisoqarfiup nuutitsisarfia aqqutigeqqaanngikkaluarlugu.

Qinnuteqaatit aamma qinnuteqaarusussinnaasut Naalakkersuisunit nunap immikkoortuani sorlermi tapiissutinik agguaasarneq pillugu paasissutissiissutit pissarsiarisinnaavaat.

Qinnuteqartut 88-it Naalakkersuisut tapiissutaannik qinnuteqarput. Taakkua ukioq kingullermit 40-nik ikinnerupput. Taassuma takutippaa kommunit paaqqinnittarfiillu qanoq qinnuteqartoqarsinnaaneranik pitsaanerusumik aqqutissiuunneqartalersimasut.

Paarisa, suliniut 4, Nuummi kattuffiit nammineq kajumissuseq aallaavigalugu isumaginninnermik suliaqartartut (NGO-nik) attaveqaataannik ulloq 9.juni 2022 ataatsimiisitseqqammerpoq.

Pinngortitaq meeqqanut inuusuttuaqqanullu immikkut pisariaqartitsisunut katsorsaavittut atorneqartartoq, atuartitsineq aamma paasissutissiinerit, persuttaanermut akiuiniarluni suliniuteqarnerit aamma suliniutit arlallit TAPI-nik agguaassivigineqarput. Nuna tamakkerlugu anguniagaqarusuttartut tapiissutit iluaqutigissavaat. Aningaasat ilaatigut siunertanut sorlernut atorneqareernikuuneri uani atuarsinnaavat.

Suliniut 4 (kalaallit danskillu suliassaqarfiisa akornganni suliaq) ”Siunissami kajumissutsimik suliaqarneq” pillugu isumasioqatigiisitsillunilu attaveqaatigisartakkanut ulloqartitsivoq.

Attaveqaatit, ilisimasat nutaat, inunnik perorsaariaatsit najugaqartut ilorrisimaarlutik inuunissaannut ineriartortinneqarnissaannullu nukittorsaataasinnaasut ulloq unnuarlu paaqqinnittarfeqarfinni sulisut qaniannit oqaasiupput aniasut. Taamaattumik Isumaginninnermut Aqutsisoqarfiup qulequttat soorlu makkua suliallit ataatsimoorfii, kingunerluutillit eqqarsaasersuutigisartagaat aamma massakkoqqissaamiinneq forstanderit Malmømi ukiumoortumik ulluni 2.-7.april isumasioqatigiinneranni qulequtsiuppai.

Sapaatip akunnera 18-imi Nunatsinni imigassartortarnermi ileqqut imigassartoriaaserlu ukkatarineqartarlutillu eqqartorneqartarput. Sapaatip akunnera 18-ni siunertaraa aalakoornartulimmik imernermi ileqqut imeriaatsillu isiginiarneqarnissat oqallisigineqarnissaalu tamannalu anguneqarsinnaalluni illersuutai eqqumaarfigalugit.

Isumaginninnermut Aqutsisoqarfiup sammisassai aamma pikkorissarnissai Sammisassaqartitsinermut ullorsiutini takuneqarsinnaalissapput. Sammisassaqartitsinernut ullorsiutit kommuninut aamma Isumaginninnermut Aqutsisoqarfiup iluani takusinnaanermut aamma pilersaarusiorsinnaanermut atorneqarsinnaapput.

Inunnik isumaginninnermut siunnersortitut ilinniarsimavit aamma meeqqanik inuusuttuaqqanillu inuuniarnermikkut atugarliortunik immikkut ittumik sullisserusullutit? Taamaassimappat Kommune Qeqertalimmi illoqarfiit ilaanni piffissami sivikitsumi najugaqarnissarnut maanna periarfissaqarputit.

Meeqqanik Katsorsaasut Angalasartut, Katsi KLeist-Eriksen (saamerleq) aamma Ivalo Møller Lange (talerpilleq), Upernavimmi martsi 2022-miit februaari 2023 tungaanut sulissapput.

Alliaq arlalinnik suliniutinik ukioq 2021-mi neqerooruteqarpoq. Taakkua saniatigut ammasarfiini sivitsorpai, paasissutissanik nutaanik saqqummiivoq aamma isiginnaarut radiulu aqqutigalugit nittarsaassilluni. Kiisalu innuttaasut katsorsartinnissamik neqeroorut atorlugu katsorsartissimasut malinnaavigai.

Nalunaaquttap qassinngornera apeqqutaanani oqaloqateqarnissaq pisariaqartinneqartarpoq – ingammik taartumi kisimiitilluni eqqarsaatillu nuanninngitsuutillugit. Taamattumik meeqqat, inuusuttut inersimasullu oqarasuaatikkut siunnersuisarfimmiit Tusaangamiit nalunaaqutaq qassinngornera apeqqutaatinnagu siunnersorneqarsinnaalerput.

Isumaginninnermut Aqutsisoqarfiup nuannaarutigalugu ilisimatitsissutigissavaa Inuit innarluutillit taperserneqarnissaannut Inatsisartut inatsisaat nr. 13, 12. juni 2019-imeersup ilitsersuutaa aamma najoqqutassaq massakkut piareermata.

Ukiup sapaatip akunnerata arfinilissaanni sapaatip akunnera SEX, atoqateqartarnikkut peqqissuuneq ukkatarineqarluni pisarpoq. Angajoqqaat inuiaqatigiillu ataatsimut isigalugit meeqqanut inuusuttunullu akisussaaffeqassasut taakkulu toqqissisimasumi peroriartorsinnaassasut uani Naalakkersuisunit anguniagaavoq. Aammattaaq atoqateqartarnikkut peqqinnartumik inuuneqarnissaq qanorlu atoqateqartarnikkut peqqinnartumik inuuneqalersinnaanermik ilisimasaqarnissaq pineqarluni.

Inersimasunik katsorsaajartorlutik angalasartut (tarnip pissusaanik immikkut ilisimasallit katsorsaasartut aamma tarnip pissusaanik immikkut ilisimasallit inunnik kinguaassiuutitigut atornerlunneqarsimasunik kingunerlutitsisartunik katsorsaasartut) illoqarfinnut makkununnga siorna angalapput: Qaanaaq, Uummannaq, Aasiaat, Maniitsoq, Nuuk, Paamiut, Nanortalik aamma Tasiilaq.

Ilaqutariinnut innuttaasunullu aningaasaqarnermikkut ulluinnarminnilu allatigut ajornartorsiutilinnut tapersersuinissaq siunertarineqarpoq. Juullilernerani sammisassaqartitsineq neqeroorutaavoq ulluinnarniit ilungersunartunit allanut saasaataalaarsinnaasoq Juullillu nalaani ilaqutariinnut innuttaasunullu nuannersumik misigisaqartitsisumik tuniseqataasinnaasoq.

Narsami aamma Nanortalimmi imminut toquttarnerup pinaveersimatinneqarnissaanik pikkorissaanerit nammasseqqammerput. Inuit pikkorissaqataasut 54-iupput kiisalu kalaallit sisamat nutaatut ilitsersuisunngorlutik.

Paasissutissat isumaginninnermut tunngasut katersaannit ullumimiit nassaarsinnaalissaatit.

Pikkorissaanerup siunertaraa pinaveersaartitsinermik aaqqiagiinnginnermilu aaqqiangiinngissutip pinaveersaartinnissaa imaluunniit annikillisarnissaa, suliffinni tamani, pitsaaliuinermik isumassuinermillu pingaarnertut ingerlatsiffiusuni nakuusernermik, aaqqiagiinnginnermik siorasaarisarnermillu nalaatsinerit ikilisarnissaat.

Suliniut 10 Januscentret, SDU, Børnehus Syd aamma Børnehuset Midt paasisassarsiorfiginiarlugit Danmarkimut ulluni 10. decemberimiit 17. decemberimut angalavoq.

Siunissaq peqqinneruffiullunilu atugarissaarfiusoq, minnerunngitsumik meeqqat inuusuttullu peroriartortut eqqarsaatigalugit. Tassa KNI/Pilersuisoq, Pisiffik, Brugseni Paarisalu akornanni suleqatigiinnermi anguniagaq. Ilisarnaat ataatsimoorussaq ima allannilik: 'Kattulluta inuuneritta' atorlugu suleqatigiittussat inuunerinnerup peqqinnarnerusunillu toqqaanerup ajornannginnerulersinneratigut pissusissamisoortunngortinneratigullu tamanna anguniassavaat

Isumaginninnermut Aqutsisoqarfiup, kalaallit danskillu suleqatigiinnerannut ilaasoq, Suliniutaa 7 tunngavigalugu Perorsaanermik Ilinniarfik (PI/SPS) suleqatigiinnissamik 2021-mi ukiakkut isumaqatigiissusiorfigaa. Meeqqanik inuusuttunillu suliaqarfinni sulisut ilinniarsimanngitsut pikkorissartinneqartarnissaannik neqeroorfiginnittarnissaq isumaqatigiissutip imarivaa.

Maligassiuisut Show-imi Paarisa, Isumaginninnermut Aqutsisoqarfimmi immikkoortortaqarfiusoq, Kalaallit Nunaanni Timersoqatigiit Kattuffiat aamma Elite Sport Greenland timersornermut peqqissutsimullu tunngatillugu maligassiuisunik aallussilluartunillu, tamatsinnit isumassarsiorfigineqarsinnaasunik, nersornaasiipput. Nersornaasiinermi nipilersornermik, qitinnermik erinarsoqatigiinnermillu aliikkusersuisoqarpoq. Maligassiuisut Show KNR TV-kkut toqqaannartumik aallakaatinneqarpoq.

Paarisap, Kalaallit Nunaanni Timersoqatigiit Kattuffiata aamma Elite Sport Greenlandip timersornermut peqqissutsimullu tunngatillugu aallussilluartut maligassiuisullu novembarip tallimaanni Hotel Hans Egedemi Maligassiuisut Show 2021-mi nersussavaat.

Kalaallit qallunaallu suleqatigiinnerannut ilanngullugu Isumaginninnermut Aqutsisoqarfik Innuttaasunut Immikkoortortaqarfillu sapaatip akunnera 41-mi ilaqutariinnut sullissiviit pisortai, kommunini pisortanit taavalu ilaqutariinnut sullissivinni 16-iusuni pisortat pisortallu tulliinik inuttaqartunik siullermeerlutik isumaqasioqatigiipput.

Isumaginninnermut Aqutsisoqarfiup Ulloq unnuarlu paaqqinnittarfiinik nakkutilliisoqarfik aamma inissititeriffiata Namminersorlutik Oqartussat ulloq unnuarlu paaqqinnittarfiutaanni forstanderit Ilulissani isumasioqatigiisippai 2021-imi septemberip ulluisa 14-aniit 17-ata tungaanut.

Tusaannga, Kalaallit Nunaanni nuna tamakkerlugu meeqqanik, inuusuttunik inersimasunillu oqarasuaat atorlugu siunnersarfik maanna nammineq Facebook-imi qupperneqalerpoq aamma Instagram-imi nittartagaqalerpoq.

Innarluutilinnut sapaatip akunneritinneqartoq nuna tamakkerlugu sapaatip akunnerani 41-mi malunnartinneqarpoq.

Isumaginninnermut Aqutsisoqarfimmi sulisut marluk Namminersorlutik Oqartussani ukiorpassuarni aalajaallutik sulinertik pillugu nalliuttorsiutigineqarput.

Ukioq manna inunnut innarluutilinnut sapaatip akunnerutinneqartumi 41-mi qulequttat “tikikkuminassuseq – inooqatigiinnermi digitalikkullu” ukkatarineqassapput.

Nunarsuaq tamakkerlugu imminut toquttarnermik pitsaaliuinermut ullorititami oqarasuaatikkut siunnersuineq Tusaannga pillugu ukiumoortumik nalunaarusiap takutippaa meeqqat inuusuttullu ikiortissarsiortarnerannut imminut toqunnissamut eqqarsaatit pingaarnertut pissutaasartut.

Septembarip aallaqqaataa aallarnerfigalugu, qanigisaminnut nakuusernermik kamaqqajaanermillu ajornartorsiuteqartut, ajornannginnerusumik Alliaq-mi katsorsartinnissamut attaveqarsinnaalissapput. Ammasarfiit sivitsorneqarput sapaatip-akunnera naallugu ullut tamaasa ammasartussanngorlugu.

Isumaginninnermut Aqutsisoqarfiup sullissisunut siunnersuisartui juni aamma juli 2021-mi suliaminnut atatillugu Kommune Qeqertalimmi angalapput, Qasigiannguani, Kangaatsiami, aammattaaq Qeqertarsuarmi meeqqanut inuusuttunullu sullissisartut suleqatigalungit suliat ataqatigiissaarlungit aaqqissuunneqarnissaannut suliaqariartorlutik.

Isigisakkut innarluuteqarnerit pillugu ingiaqateqarnissannik Air Greenland aamma Arctic Umiaq Line aqqutigalugit, angalanerni uppernarsaammik qinnuteqarnermi immersuiffissaq Isumaginninnermut Aqutsisoqarfiup nittartagaani nanisinnaanngorpat.

Suliniut 10, kalaallit qallunaallu suleqatigiinnerannut attuumassutilik, piffissami 30. junip 9. julillu akornanni Meeqqanik sullissisut angalasartut aallartisarniarlugit Tasiilamiissimavoq. Suliniut 10 aamma nunaqarfinnut qanittunut Isortumut, Kulusummut, Kuummiunut, Sermiligaamut aamma Tiilerilaamut aqqusaartuivoq.

Isumaginninnermut Aqutsisoqarfiup nittartagaani paaqqinninnersiutinut aalajangersakkat missingersuutaanut najoqqutassiaq takusinnaanngorpat.

Katsorsartinnissamut neqeroorut Alliaq, ulluni 27. majip aamma 2. junip akornanni Tasiilamiissimavoq.

Nunap kommuniisa aamma ulloq unnuarlu paaqqinnittarfiisa qaninnerusumik suleqatigiinneq pilersinniarlugu 2020-miit maannamut Isumaginninnermut Aqutsisoqarfik annertuumik suliniuteqarsimavoq.

Paarisa Isumaginninnermut Aqutsisoqarfimmi immikkoortortaasoq, meeqqat atuarfianni atuartut angajulliit kinguaassiutinut tunngasunik ilinniartitsisoqartarneranik ilinniartitsissutissanik ineriartortitsiniarluni, Sex og Samfundi isumaqatigiissuteqarfigisimavaa.

Paarisamit, Kalaallit Nunaanni Politiinit aamma Kalaallit Nunaanni Pinerlutsitsinaveersaarnikkut Siunnersuisoqatigiinnit, PiSiu, angajoqqaat meeqqamik inuit attaveqaataannik atuisarnerannik immikkut eqqumaffiginneqqullugit kaammattorneqarput.

Sapaatip-akunnera 18-imi Nunatsinni imigassartortarnermi ileqqut imigassartoriaaserlu ukkatarineqartarlutillu eqqartorneqartarput. Ukioq manna sammisami ”Ataatsimoorfiit peqqinnartut akuutitsisullu”-mi meeqqat ilaqutaasalu atugarissaarnerat isumakkullu peqqissuunerat ukkatarineqarpoq.

Killiliisa-mi maligassiuisut nammineq oqaluttuartik pillugu kinguaassiutitigut atornerlunneqareernerup kingorna inuunerup ingerlaqqittarnera pillugu isiginnaagassiami ”Tarnima Nammatai”-ni takuneqarsinnaavoq.

Kattulluta inuuneritta – Sammen om det gode liv pillugu peqatigiilluni suleqatigiinnermi Paarisap, Brugsenip, Pisiffiup Pilersuisullu peqqinnerulernissamik atugarissaarnerunissamillu takorluugaqarneq, kiisalu nioqqutissani kaaviiaartinneqartuni nioqqutissat peqqinnartut tunineqarnerpaalernissaat ataatsimoorutigaat.